AB vatandaşları ve İzlanda, Norveç, Lihtenştayn ve İsviçre vatandaşları hariç, Almanya'da 3 aydan fazla kalan her ülke vatandasi oturma izni almak zorundadır ve Almanya da verilen oturum izinleri nden birine sahip olmalıdır.
oturum izinleri yerel göçmenlik ofisiniz yani ikamet ettiğiniz yabancılar dairesi tarafından verilir. Oturma iznine başvurmak için öncelikle ikamet izni başvuru formlarını da alabileceğiniz yerel Einwohnermeldeamt'e ( bulunduğunuz yerin belediyenin nüfus ofisi) ikametinizi kaydı yaptırmalısınız.
Diğer ülkelerin vatandaşlarının ikamet ettikleri ülkedeki bir Alman büyükelçiliğine veya konsolosluğuna giriş yapmadan önce vize almaları ve başvurmaları gerekmektedir. Almanya'da çalışan ve ülke dışında ikamet eden insanlar (sınır işçileri) çalıştıkları yerin yerel otoritesine oturma izni başvurusunda bulunmalıdır.
Oturma iznine başvururken, aşağıdaki belgelerin bazılarını yada hepsini sunmanız gerekir,
• geçerli bir kimlik kartı veya vizeli pasaport
• iki biyometrik pasaport fotoğrafı
• çocuğunuzun doğum belgeniz ve evlilik cüzdanınız (varsa)
• Alman sağlık sigortasından alınmış sigortalı olduğunuzu belirten evrak
• ikamet kaydınız (Anmeldebestätigung)
• Mali durumunuzu ve çalışma durumunuzu belirten maaş bodronuz(löhnabrechnung) ( işvereninizden bir evraktır ) veya - öğrenciler veya çalışmayanlar için ise - yeterli finansal kaynakların (Finanzierungsnachweis - yaklaşık € 750 her ay için).
• kira sözleşmeniz (varsa)
• Herhangi bir Alman doktordan veya yerel sağlık ofisinden (Gesundheitsamt) alınabilen İkamet İzni Için Sağlık Sertifikası (Gesundheitszeugnis für Aufenthaltserlaubnis). Sertifikalar bir doktordan yaklaşık 150 € veya Gesundheitsamt'tan yaklaşık 75 € tutarındadır.
Buna ek olarak ve Almanya'da kaldığınız süre boyunca durumunuza bağlı olarak, amacını aşağıdaki belgelerden biriyle kanıtlamanız gerekecektir:
aşağıdaki kişi gruplarından istenilen ek evraklar
- Çalışanlar: iş kanıtı veya iş teklifi (genellikle işvereninizden bir iş sözleşmesi veya mektup)
- Öğrenciler: üniversiteye kayıt kanıtı
- Serbest meslek sahibi: profesyonel veya ticari bir kuruluşun üyeliği, gewerbeschein (vergi levhası ) veya ticaret siciline kayıt gibi statünüzün kanıtı olan evraklar
- Sınır çalışanları (yani Almanya'da çalışan ve başka bir AB Üye Devleti'nde yaşayan ve haftada en az bir kez oraya dönen kişiler bu gruptadır): istihdam durumunuzun gösteren belge ve bu üye ülkede ikamet ettiğinizin gösteren belge
Yabancılar dairesine ( ausländerbehorde ye ) gitmeden önce, en son yayınlanan kuralları tekrar kontrol edin . İstenilen evraklar sık sık değişmekte olup bu nedenle mümkün olduğunca fazla bilgi almaya çalışmalısınız. Bu yüzden bir belgeyi eksik götürdüğünüzde tekrar randevu yapmak ve buna istinaden beklemek ve işlerinizin aksaması söz konusu olabilir. Ayrıca, yabancılar dairesi öğleden sonra kapalı olduğundan çalışma saatlerini kontrol edin.
Genellikle almanyada yabancılar dairesinin önündeki uzun kuyruklar vardır ve bundan dolayı bekleme süreniz uzun olabilir. Beklemeyi en aza indirmek için erken randevu yerine gidin.
Sıranız geldiğinde, evraklarınız tamamsa, genellikle yaklaşık on dakika süren bir görüşme için çağrılacaktır. Yetkili, tamamlandığını kontrol etmek için belgelerinizi gözden geçirir. Eğer bir şey eksikse, ausländerbehorde elemanları sizin başvurunuzu reddedecek ve evrakları tamamlayıp gelmenizi isteyecektir.
oturma izni başvurunuz genellikle bir veya iki hafta içinde işleme alınacaktır. Bu süre zarfında oturma izni beklediğinizi belirten bir evrak verilir . Bu resmi evrak ile oturum izninizin halen geçerli olduğu belirtilir. İşlemler tamamlandıktan sonra size bir mektup gelir ver oturum kimlik kartınızı almanız için randevu verilir. Bu randevuyu aldıktan sonra oturum kartınızı gidip ordan alırsınız.
Oturum izninizin bitmesinden daha önce eğer pasaportunuzun süresi kısa ise örneğin 1 senenin altında geçerlilik süresi varsa , mutlaka yabancılar dairesi ( ausländerbehorde ) ye gitmeden önce almanyadaki türk konsolosluklarında pasaportunuzu uzatıp öyle gidin . Ne kadar pasaportunuz uzun olursa o kadar iyidir.
Avrupa birliği üyesi olmayan ülke vatandaşları için oturma izinleri
AB vatandaşı olmayanlar Aufenthaltsgesetz (yabancılar yasası ) tarafından oturum izni ve buna dair konular düzenlenir ve ikamet sebebine bağlı olarak farklı statülere tabidir.
Almanya'ya girmek ve almanya'da kalmak için, üçüncü ülke vatandaşları her zaman bir ikamet unvanına daha doğurusu ikamet iznine (Aufenthaltstitel) ihtiyaç duyarlar. İkamet Yasası (Aufenthaltsgesetz) esasen üç farklı ikamet başlığı arasında ayrımlar: sınırsız yerleşim izni (Niederlassungserlaubnis) ,sınırlı oturma izni (Aufenthaltserlaubnis) ve Avrupa birliği için kalıcı ikamet izni (Erlaubnis zum Daueraufenthalt - EG). Üçüncü ülke vatandaşlarının yasal konumları açısından diğer önemli farklılıklar da sınırlı oturma izninin verilme amacına bağlıdır.
Aufenthaltserlaubnis – Sınırlı oturma izni
Aufenthaltserlaubnis sınırlı bir oturma iznidir. Bununla birlikte , Almanya'da uzun süreli konaklamaların belirli şartlar ve süreler yerine getirildiğine süresiz oturma iznine çevrilebilir. Başka bir deyişle, Almanya'da belirli bir ikamet süresinden sonra ve belirli koşullar yerine geldikten sonra kişiler sınırsız bir yerleşim iznine (Niederlaşsungserlaubnis) başvurma hakkına sahiptir. Aufenthaltserlaubnis genellikle sadece Almanya'ya gelmek için belirli nedenlerle verilir. Aufenthaltserlaubnis ile verilen haklar , birçok durumda Aufenthaltserlaubnis'in verilme amacına bağlıdır (örneğin istihdam, eğitim, mülteci statüsünün tanınması, geçici koruma vb.). Otomatik olarak çalışma hakkı vermez.
Almanyada Calisma izni ( arbeitserlaubnis )
İkamet izni, yalnızca oturma izni açıkça bunu yapmanızı sağlıyorsa, bir iş (çalışan veya serbest meslek) çalışma izni ise çalışma için yasal iznidir. Aşağıdaki prosedür genellikle çalışanlar için geçerlidir: Göçmenlik makamları ( Ausländerbehorde ) , aufenthaltserlaubnis verilmesi için yabancılar için genel yasal on koşulların yerine getirilip getirilmediğini kontrol eder. Bunlar yerine getirilirse, göçmenlik yetkilileri bir işte ise girmeleri için Bundesagentur für Arbeit'ten (Federal İş Bulma Kurumu) onay talep eder. Onay ancak bir Alman, AB vatandaşı veya tercihli muamele gören diğer çalışanlar (örneğin, daha uzun süredir Almanya'da yaşayan avrupa birliği ülkesi olmayan ülkelerin vatandaşları) tarafından sağlanamıyorsa ve buna iş alanına uygun kişi bu gruplardan bulunamamışsa verilir. Bu, Öncelik İlkesi (Vorrangprinzip) olarak bilinir. Belirli süreler geçtikten sonra, istihdam piyasasına Alman ve AB vatandaşlarıyla aynı erişimin verilmesi mümkündür.
Die Blaue Karte AB -Mavi Kart AB
Mavi Kart AB, oturma izinleri arasında özel bir unvandır. Üçüncü ülke devletlerinden insanların 4 yıl kalmasına izin verir. Mavi Kart AB'yi almak için bir üniversite diplomasına (alman makamları tarafından yasal olarak tanınan ve akredite edilmiş) veya benzer bir niteliğe ihtiyacınız vardır. Ayrıca, başvuruda bulunan insanların Almanya'daki istihdamlarını niteliklerine uygun bir işte çalıştıklarını kanıtlamaları gerekir.
bu oturum ile süresiz oturum alma sansiniz olabilir.
Niederlassungserlaugnis – süresiz oturum izni (daimi kalıcı oturum izni)
Almanya da verilen oturum izinlerinden en önemlisi bu oturum iznidir.
Niederlassungserlaubnis, Almanya'da daimi ikametgahı güvence altına almaktadır yani süresiz oturum hakkı kazanmaktır. Zaman veya mekansal kısıtlamaları yoktur ve Federal İstihdam Ajansı tarafından daha fazla onay almak zorunda kalmadan çalışma hakkı verir. Bu sınırsız yerleşim izni genellikle her türlü iş alanında çalışma hakkı sağlar (istisnalar sadece birkaç meslek için, özellikle tıp mesleği, örneğin doktorlar ve devlet hizmeti statüsü almak için geçerlidir).
Niederlassungserlaubnis tüm koşullar yerine getirildiği verilen bir haktır. ancak Almanya'da belirli bir süre kaldıktan sonra süresiz ve sınırsız oturma izni alınabilinir. Oturma izninin (Aufenthaltserlaubnis) verilme amacına bağlı olarak, diğer önkoşulların yerine getirilmesi durumunda süresiz oturum (Niederlassungserlaubnis) hakkına sahip olabilirsiniz.
Süresiz oturum izni için genellikle aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekir:
• En az beş yıl boyunca oturma iznine belirli (Aufenthaltserlaubnis) sahip olmak.
• Sosyal sigorta primlerinin ödenmiş olduğu toplamda en az beş yıllık (60 ay) çalışmış olmak
Önemli Not:
minijob ve aushilfe olarak adlandırılan bu işler , alman yabancılar dairesi için süresiz oturum veriliminde neredeyse yok hükmündedir , ilerde süresiz oturum izni almak istiyorsanız bu tip işlerden özellikle aylık brüt maaşı 520 euro veya 520 € dan düşük maaşı olan işlerden ( 30 Eylül 2022 ye kadar olan sürede 450 euro ydu - bu işlerin Tam ismi Aushilfe veya Mini Job) mümkün olduğunca uzak durun. Bu tip işler daha çok alman vatandaşları ve emekliler için düşünülmüş iş tipleridir. Eğer maddi olarak çok acil ihtiyacınız varsa çalışabilirsiniz ancak süresiz oturum izninizde sizden istenen emeklilik sigortası primi şartında genel olarak sayılmayacak ve hiçbir faydası olmayacaktır.
• geçiminizi sağlayacak maddi gücünüzün olması ve devletin verdiği sosyal yardımlardan faydalanmıyor olmak ( kindergeld (çocuk parası) hariç , kindergeld bu kapsamda sakıncalı yardımlardan değildir)
• Siz ve aileniz için yeterli yaşam alanınızın olması yani bu niteliğe uygun bir evde ikamet ediyor olmanız ( kiralık yada size ait ev)
• Yeterli Almanca bilgisi (Almanca bilgininizin B1 Seviyesinde en azından olması gerekir )
• Alman hukuk ve sosyal sistemleri hakkında temel bilgiler (vatandaşlık testi (örneğin bunu ispatlamanın en iyi yolu: einburgerungstest geçmiş olmaktır . bu testi geçmiş olmak şart değidir ama faydalı olacaktır) sahibi olmak
Eşler için, esin çalışıyor ve sosyal sigorta primlerini(emeklilik sigortası vs) ödemesi yeterlidir. bu çocuklar içinde geçerlidir.
Erlaubnis zum Daueraufenthalt - EG - Avrupa Birligi için Daimi İkamet İzni
Almanya da verilen oturum izinleri grubuna dahil olan bu izin süresiz oturum iznine benzer.
Bu unvan, kalıcı yerleşim izni ile hemen hemen aynı koşullara sahiptir. Ayrıca insanların çalışmasına izin verir ve daimi ikametgahı güvencesi verir. İkincisinin aksine, Avrupa Topluluğu içinde hareketlilik ve aynı zamanda diğer ülkelerde sınırlı oturma izni alma imkanı sağlar.
Bir kişi Almanya'da aynı anda daimi oturma izinlerinin ikisini de asla alamaz.İkisinden birisini alabilir
Eğitim Amacıyla İkamet ( Üniversite icin almanya ikamet izni)
bu izinde diğer Almanya da verilen oturum izinlerinden birisidir
Yabancı ögrenciler , öğrenim amacıyla veya üniversite yerine başvurmak amacıyla oturma izni verilebilir. Bir çalışma başvuru sahibi 3 ay kalabilir, ancak vize egitimin icerigine uzatılabilir, ancak bu Alman makamlarına bağlıdır. Üniversiteye kabul alanlar, normalde çalışmanın sonuna kadar uzatılan iki yıl boyunca oturma izni alabilir. Öğrenim süresince (üniversiteye tam ogrenci kaydi yaptiktan sonra) öğrenciler 120 güne veya 240 yarım güne kadar çalışabilirler.
Üniversitenin bitiminden ve mezuniyetinden sonra Alman üniversitelerinden mezun olmus kisilere iş aramak amacıyla oturma izni kısıtlı bir süre uzatılabilir. Bununla birlikte, işe alınmak için oturma izni alabilmek için, işin üniversite yeterliliğine uygun olması ve iş pozisyonunun yabancı işçiler tarafından edinilebilinmesi için izin verilmesi gerekir (bu genellikle işin Almanlar veya başta AB vatandaşları olmak üzere öncelik verilen diğer yabancı uyruklular tarafından gerçekleştirilemeyeceğini varsaymaktadır).
Mesleki Eğitim ve Öğretim Amacıyla İkamet
Mesleki eğitim ve öğretim amacıyla oturma izni de çıkarılabilir. Bu genellikle yasal yönetmelik veya hükümetlerarası anlaşmalara dayanağı olmayan nitelikte bir eğitim programı değilse Bundesagentur für Arbeit'in (Federal İş Ajansı) onayını gerektirir. Mesleki eğitimi bitirdikten sonra, niteliklere göre iş bulmak için oturum iznini belli bir süre uzatılabilir.
